BN BULLEIT RYE 45% 0,7L

Śmierć w obronie whiskey

Historia marki Bulleit związana jest z osobą Augustusa Bulleita, przedsiębiorczego bimbrownika francuskiego pochodzenia, który w 1830 roku w Louisville zaczął destylować swoją pierwszą whiskey. Nie od razu odnosił sukcesy; zanim finalny produkt zaspokoił jego wysokie wymagania, przetestował wiele różnych receptur na skład i metodę starzenia jego bourbonu. Gdy w końcu osiągnął sukces, przez kolejne lata rozwijał swoją destylarnię i system sprzedaży whiskey, organizując konwoje transportowe, ochraniane przez uzbrojonych traperów. Przez niemal trzydzieści lat prowadził swój zakład gorzelniczy, a marka Bulleit stała się rozpoznawalna i poważana na całym Dzikim Zachodzie. Augustus znany był ze swojego awanturniczego i oszczędnego trybu życia, co finalnie doprowadziło do jego śmierci. Przekazy historyczne nie są jednoznaczne; wiemy jednak na pewno, że w 1860 roku twórca Bulleita poniósł śmierć „na posterunku”, osobiście ochraniając jeden ze swoich transportów whiskey. Podobno na konwój napadli miejscowy Czerwonoskórzy, lecz nie ma co do tego pewności. Wiemy za to, że śmierć Augustusa skutecznie zahamowała rozwój marki; oszczędny i nieufny gorzelnik nie przekazał nikomu sekretnej receptury na swój bourbon, a odtworzenie proporcji użytych zbóż i metod maturacji okazało się wówczas niemożliwe lub zbyt trudne. Faktem jest, że z 1860 rokiem marka Bulleit zniknęła z rynku. Przetrwała jedynie legenda o Augustusie, przekazywana w rodzinie z pokolenia na pokolenie.

Musiało minąć ponad sto lat, gdy jeden z jego dalekich potomków (praprawnuk) Tom Bulleit, w roku 1987, podobno odnalazł w starych notatkach prapradziadka jego legendarną recepturę i postanowił wznowić produkcję rodzinnej legendy. Oryginalna receptura mu jednak nie wystarczyła; Tom chciał czegoś więcej, mając w założeniu stworzenie whiskey na podstawie dawnej legendy, ale dostosowaną do nowych czasów, ulepszoną i nowoczesną. Poświecił wówczas dużo czas na podróże po kraju i spotkania z barmanami, których to uważał za najlepszych znawców whiskey, metod jej spożywania i to właśnie u nich szukał wskazówek, w którą stronę należy rozwijać legendarną markę. Czas spędzony na podróżach po kraju i odwiedzaniu licznych barów nie został stracony, markę udało się przywrócić, a pokłosie działań Toma ma odzwierciedlenie nawet dzisiaj. Bulleit jest jednym z ulubionych bourbonów barmanów na całym świecie, także ze względu na zainteresowanie okazane przez Toma, ale też poprzez liczne działania marketingowe i „socjalne” wdrażane przez obecnych zarządców marki Bulleit, brytyjskiej firmy Diageo. Przez wiele lat za produkcję bourbonu Bulleit odpowiadała destylarnia Four Roses z Lawrenceburg w Kentucky; dopiero w 2017 roku Diageo wybudowało nową destylarnię na wschód od miasta Shelbyville w hrabstwie Shelby, w stanie Kentucky, gdzie produkowany był Bulleit Bourbon. Edycja żytnia – Bulleit Rye zadebiutowała na światowym rynku w 2011 roku. Destylowana jest w stanie Indiana, w zakładach destylacyjnych MGP, a roczna sprzedaż za 2019 rok zamknęła się liczbą 470 tysięcy skrzynek złocistego trunku, plasując Bulleit Rye na pierwszym miejscu wśród żytnich whiskey na świecie.

Whiskey prosto z kranu

Rye whiskey była pierwszą whiskey, jaką wydestylowano na terytorium USA. Stało się to za sprawą imigrantów, przybyłych głównie z Europy, którzy osiedlali się na terenach dzisiejszych stanów Pensylwania i Maryland. Większość z nich pochodziła z Niemiec, Szkocji i Irlandii, a nawet z Polski. Pierwsi osadnicy trudnili się głównie uprawą roli, a gorzelnictwo uznawane było za zajęcie dodatkowe i sposób na spożytkowanie nadmiaru zebranych zbóż. Farmerzy w USA po raz pierwszy zetknęli się z miejscowym i nowym dla nich zbożem - kukurydzą i dopiero po pewnym czasie, metodą prób i błędów, ustalili, że ta wręcz doskonale nadaje się do produkcji destylatów. Zanim do tego doszło, większość pierwszych gorzelni używała głównie jęczmienia, który jednak nie rósł zbyt dobrze na amerykańskiej ziemi, ze względu na różnice klimatyczne. Osadnicy, traperzy i bimbrownicy byli ludźmi odważnymi, pomysłowymi i zaradnymi, więc zwrócili swą uwagę w stronę żyta, zboża dość odpornego na warunki uprawy i dającego się słodować, a podobnego w obróbce, na potrzeby wytworzenia alkoholu, do jęczmienia. Dzisiejsza rye whiskey ma tak naprawdę niewiele wspólnego z żytnią whiskey pierwszych osadników, produktem bardzo prostym, pełnym zanieczyszczeń, ostrym i cierpkim. Poza tym whiskey tej nie leżakowano tak długo w beczce, jak dziś; wówczas nikt specjalnie nie przejmował się czasem maturacji, a szybkość uzyskania złocistego trunku była znacznie ważniejsza od jego jakości. Dawną żytnią whiskey trzymano w takich beczkach, jakie akurat były pod ręką. Czasami destylat nie trafiał nawet do beczki, znajdując drogę do gardeł spragnionych farmerów i kowbojów prosto z kranu aparatury destylacyjnej. Za pierwszą prawdziwą rye whiskey uznawany jest Old Overholt, pochodząca z 1812 roku, destylowana w Pensylwanii; aktualnie za jej produkcję, odbywającą się w Kentucky, odpowiadają ludzie, którzy tworzą także Jim Beam Straight Rye Whiskey. Inne znane żytnie, aktualnie dostępne na rynku, to np. Wild Turkey Rye, Jack Daniel’s Rye czy Woodford Reserve Rye. Rynek żytnich bardzo wysokiej jakości stosunkowo rośnie, a Bulleit Rye zajmuje na nim zasłużone, historycznie i smakowo, pierwsze miejsce.

Taka żytnia to ja rozumiem

Straight Rye Whiskey to produkt wydestylowany z zacieru, w skład którego wchodzi co najmniej 51% żyta; pozostałe 49% to jęczmień i kukurydza, w proporcjach ustalanych przez gorzelnię. W przypadku Bulleit Rye zawartość żyta to 95% i 5% słodowanego jęczmienia, co czyni ją obecnie jedną z niewielu tak bogatych w to zboże whiskey na rynku i niewątpliwie jest jedną z przyczyn jej komercyjnego sukcesu. Do produkcji używany jest specjalny szczep drożdży alkoholowych, dzięki czemu paleta aromatyczno - smakowa jest delikatna i wyrazista w smaku jednocześnie. Maksymalna zawartość alkoholu to 160 proof (80%), maturacja musi odbywać się w świeżych dębowych beczkach, przez czas nie krótszy niż dwa lata. Maksymalna moc destylatu w momencie napełniania beczek to 125 proof, a po okresie leżakowania przed rozlaniem do butelek – 80 proof (40%). Jeśli czas starzenia był krótszy niż cztery lata, informacja ta musi znaleźć się na etykiecie. Edycja Small Batch stworzona jest z małej ilości specjalnie wyselekcjonowanych beczek dębowych pierwszego użycia, opalanych od wewnątrz. Zabronione jest dodawanie jakichkolwiek substancji koloryzujących lub smakowych (jak karmel), co stawia rye whiskey na równi, pod względem najwyższej dbałości o jakość, z amerykańskimi bourbonami, co do których stosuje się identyczne zasady.

Żytnia o smaku domowego chleba

Kolor: bursztynowy.

Nos: ostry i świeży, z wyczuwalnym miodem, wanilią i karmelem, gałką muszkatołową i dębiną. Bardzo przyjemny zapach domowego żytniego chleba, cynamonu, czarnego pieprzu i marcepanu.

Smak: typowa dla żytniej pikantność i wytrawność, wanilia, karmel, cynamon, pieprz, wiśnie, brzoskwinie, a nawet mięta i kminek.

Finisz: długi i pikantny, cynamon, dym i odrobina słodyczy.

Pierwsza W Naszym Barze Butelka Rye Whiskey

Pamiętam, gdy zaczynałem swoją karierę barmana, ponad 12 lat temu, wybór whisky i whiskey na półce barów, w których pracowałem, był raczej mizerny. Typowe szkockie, klasyczny Jack, kilka maltów i tyle. Wraz z biegiem lat i rozwojem branży gastronomicznej i koktajlowej w Polsce, sytuacja zaczęła się bardzo powoli zmieniać na lepsze. Pamiętam jak dziś, że jeszcze kilka lat temu ogólnie dostępny był w hurtowniach tylko jeden bourbon w średniej cenie – słynne Four Roses. Dopiero po jakimś czasie na rynku pojawił się Wild Turkey, a tuż za nim Bulleit Bourbon. Gdy tylko pojawiła się, w naszej zaprzyjaźnionej hurtowni, pierwsza żytnia, konkretnie Jim Beam Rye, tak długo wierciliśmy przysłowiową dziurę w brzuchu managerce, aż w końcu nam go kupiła. Pamiętam dobrze ten dzień, gdy przyjechała nowa dostawa, a w niej Pierwsza W Naszym Barze Butelka Rye Whiskey. Od razu przystąpiliśmy do degustacji i testów; od tej chwili chwaliliśmy się, na raczkujących jeszcze mediach społecznościowych, że w Naszym Barze dostępne jest już prawdziwe Old Fashioned na żytniej whiskey. Musicie wszak wiedzieć, że historia współczesnego barmaństwa bardzo dużo zawdzięcza, tu paradoks, czasom prohibicji w USA, gdy barmani w poszukiwaniu pracy i zajęcia musieli albo emigrować, kierując swoje kroki do Paryża czy Londynu, albo prowadzić nielegalne bary speakeasy, serwując koktajle głównie na żytniej (importowanej z Kanady), alkoholu tanim i stosunkowo łatwym do nabycia. To właśnie z tych czasów pochodzą najsłynniejsze i najpopularniejsze dzisiaj klasyczne pozycje koktajlowe jak np. Old Fashioned czy Manhattan, oryginalnie przyrządzane właśnie na żytniej. Ich późniejsza popularność i przestawienie się na bourbon, jako ich główny składnik, spowodowany był spadkiem popularności na rye po ustaniu prohibicji. Gdy już można było legalnie kupować i sprzedawać inne alkohole, żytnia odeszła w zapomnienie, wyparta przez słodsze i bardziej delikatne bourbony i american whiskey. Dziś praktycznie każda przodująca marka posiada w swoim portfolio whiskey żytnią, więc przy następnej wizycie w barze przyjrzyjcie się dokładnie półce za plecami barmana, lub po prostu zapytajcie, czy przyrządzi Wam jakiegoś klasyka na rye whiskey. Uśmiech zrozumienia, który zapewne pojawi się wtedy na jego twarzy, zapamiętacie na długo i wiedzcie, że w jego oczach urośniecie do rangi najważniejszego gościa tej nocy przy barze.

Butelka z prerii

Butelka Bulleit Rye prezentuje się bardzo solidnie, ozdobiona grawerunkiem z nazwą Bulleit Rye American Whiskey. Poniżej znajduje się naklejona pod kątem zielona etykieta (bourbon ma etykietę pomarańczową, edycja 10 cio letnia białą) z wszystkimi potrzebnymi informacjami, jak np. skład destylatu (95 procent żyta). Całość jest zamknięta prawdziwym korkiem z plastikową nasadką. Wygląd butelki, przypominającej nieco piersiówkę, łatwy do trzymania, nalewania i…schowania (to pozostałość po pionierskich czasach Augustusa Bulleita) jest już dziś kultowy. Całość sprawia wrażenie nieco rustykalne, mające zapewne kojarzyć nam się z odległymi czasami pierwszych farmerów, bimbrowników i przemytników, przemierzających bezkresne prerie Dzikiego Zachodu.

Złoty medal zdobywa: Bulleit Rye

Bulleit Rye, od chwili pojawienia się na rynku, nieustająco otrzymuje liczne wyrazy najwyższego uznania, uzyskując na przykład 96/100 punktów w słynnej Whisky Bible Jima Murray’a. Jest zdobywcą prestiżowych nagród jak np. wielu kolejnych złotych medali na San Francisco World Spirits Competition (2011, 2012, 2013, 2014, 2015). Pozycja obowiązkowa do każdego szanującego się koktajl baru. Jeśli kolekcjonujesz amerykańskie trunki, również powinieneś rozważyć dodanie Bulleit Rye do swojej kolekcji. Jeśli interesujesz się raczej codzienną lub weekendową degustacją, Rye jest idealną pozycją do prostych koktajli jak Sour, Manhattan czy Old Fashioned. Proponuję też przeprowadzić degustację porównawczą np. z inną żytnią (kilka wymieniłem wyżej) lub np. z Bulleit Bourbon.